Οι εποχικές λοιμώξεις της παιδικής ηλικίας
Γράφει η παιδίατρος Αγγελική Δενδραμή
Το καλοκαίρι μας έχει ήδη αποχαιρετήσει . Οι θερμοκρασίες έπεσαν και μαζί με αυτές έχουν κάνει την εμφάνισή τους και οι πρώτες ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ στον παιδικό πληθυσμό .
Τι εννοούμε όμως με τον όρο «λοίμωξη» ;
Πρόκειται για την ΕΙΣΒΟΛΗ διαφόρων ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ στο σώμα μας , όταν αυτό βρεθεί σε συνθήκες μειωμένης άμυνας .
Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες :
Τους ΙΟΥΣ , που αποτελούν την μεγαλη πλειοψηφία των λοιμώξεων ( 80–90% )
και τα ΜΙΚΡΟΒΙΑ .
Υπάρχουν ωστόσο και άλλες δύο μικρότερες κατηγορίες μικροοργανισμών , που επίσης μπορούν να προκαλέσουν λοίμωξη : Οι μύκητες και τα παράσιτα . Αυτοί όμως δεν εμπλέκονται στις εποχικές λοιμώξεις , στις οποίες αναφερόμαστε .
Τόσο τα μικρόβια , όσο και οι ιοί δύνανται να προκαλέσουν ΝΟΣΟ στον οργανισμό του κάθε παιδιού , με κάποιες σημαντικές ωστόσο ΔΙΑΦΟΡΕΣ μεταξύ τους , βάσει συγκεκριμένων χαρακτηριστικών :
1 . Του τρόπου πρόκλησης της λοίμωξης :
Τα μικρόβια μπορούν να εισέλθουν είτε από το ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ μας ( εξωγενής λοίμωξη ) , είτε να προκαλέσουν λοίμωξη ΚΑΙ μέσα από τον ΙΔΙΟ τον οργανισμό ( ενδογενής ) , όταν η φυσιολογική μας χλωρίδα ΔΙΑΤΑΡΑΣΣΕΤΑΙ , καθώς αποτελούν μέρος αυτής . Οι ιοί από την άλλη , εισέρχονται πάντα από το ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ μας .
2. Της έναρξης της νόσου :
Είναι ΑΙΦΝΙΔΙΑ στις μικροβιακές λοιμώξεις , ενώ ΣΤΑΔΙΑΚΗ στις ιογενείς .
3. Του τρόπου αντιμετώπισης της λοίμωξης :
Τα ΜΙΚΡΟΒΙΑ απαιτούν την χορήγηση ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ για την καταπολέμησή τους . Αντιθέτως , οι ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ( οι λεγόμενες «ιώσεις» ) ακολουθούν έναν κύκλο νόσησης , καθώς είναι ΑΥΤΟΙΩΜΕΝΕΣ και ΔΕΝ απαιτούν συγκεκριμένη θεραπεία .Υποβοηθούμε ΜΟΝΟ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ( με AΠΛΗ συμπτωματική αγωγή όπως λέμε ) και περιμένουμε να περάσουν ΜΟΝΕΣ ΤΟΥΣ , δίνοντάς τους τον απαραίτητο χρόνο .
4. Της κλινικής εικόνας :
Οι μικροβιακές λοιμώξεις εμφανίζουν πιο ΒΑΡΙΑ , θορυβώδη εικόνα , με ΕΠΗΡΕΑΣΜΕΝΗ την γενική κατάσταση του παιδιού — γίνεται πιο ανόρεκτο , πιο ληθαργικό .
Οι ιογενείς λοιμώξεις από την άλλη , παρουσιάζουν πιο ΗΠΙΑ κλινική εικόνα , με λιγότερα έντονα συμπτώματα .
5. Της ύπαρξης ή όχι παρόμοιων περιστατικών στο κοντινό περιβάλλον :
Στις ιογενείς λοιμώξεις η ΔΙΑΣΠΟΡΑ είναι πολύ πιο εύκολη στον πέριξ πληθυσμό , σε σχέση με τις μικροβιακές .
6. Των εργαστηριακών ευρημάτων :
Πάντα ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ στις μικροβιακές λοιμώξεις , σχεδόν φυσιολογικά στις ιογενείς .
Οι συχνότερες λοιμώξεις της παιδικής ηλικίας
1. Ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού ( π.χ. κοινό κρυολόγημα , λαρυγγίτιδα ,φαρυγγίτιδα ) . Μπορούν να φτάσουν ακόμα και τις 6–15 φορές ανά παιδί , ανά έτος . Συνήθη συμπτώματά τους είναι η ρινική καταρροή , ο βήχας , ο πυρετός , η ανορεξία , η βραχνάδα και ο πονόλαιμος .
2. Ιογενείς λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού ( π.χ. βρογχιολίτιδα ) , με συνήθη συμπτώματα τον βήχα ,τον συριγμό ( βράσιμο ) , τον πυρετό , αλλά και την δυσκολία στην αναπνοή ( δύσπνοια) .
3. Γαστρεντερίτιδες : Είναι συνήθως ιογενείς , αλλά και μικροβιακές . Τα συμπτώματά τους είναι ο έμετος , το κοιλιακό άλγος , οι διαρροικές κενώσεις , με ή χωρίς πυρετό . Οφείλονται σε κακή υγιεινή χεριών , είτε σε λήψη μολυσμένης τροφής ή νερού .
4. Αμυγδαλίτιδες : Κυρίως ιογενείς , αλλά και μικροβιακές . Εκδηλώνονται με δυσκολία στην κατάποση ,ανορεξία , πυρετό , ενώ πολύ συχνά εμφανίζονται συμπτώματα και από το γαστρεντερικό σύστημα .
5. Ωτίτιδες : Μικροβιακές ( οξεία μέση πυώδης ωτίτιδα) , αλλά ΣΥΝΗΘΩΣ είναι ΙΟΓΕΝΟΥΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ (εκκριτική / ορώδης ωτίτιδα) . Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ωταλγία ( από ελαφρές ενοχλήσεις μέχρι και πιο επίμονες ) με ή χωρίς πυρετό .
Αίτια των συχνών λοιμώξεων της παιδικής ηλικίας
1. Ο ΣΥΓΧΡΩΤΙΣΜΟΣ πολλών ατόμων σε κλειστούς χώρους , συχνά με ελλιπή αερισμό .
2. Οι ΚΑΚΕΣ συνθήκες ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΥΓΕΙΙΝΗΣ :
- Μη τακτικό και σωστό πλύσιμο των χεριών , ειδικά πριν το φαγητό , μετά την τουαλέτα ή την αλλαγή πάνας .
- Η συχνή συνήθεια , κυρίως των μικρών παιδιών , να βάζουν τα χερια τους στο στόμα .
3. Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ των παιδιών :
Η στενή μεταξύ τους επαφή , καθώς κάποια νοσούν ήδη ,
με άμεση μετάδοση των λοιμώξεων μέσω των σταγονιδίων του βήχα ,
αλλά και με έμμεση μετάδοση μέσω των χεριών ,
είτε μέσω της χρήσης κοινών αντικειμένων / παιχνιδιών , τα οποία έχουν μολυνθεί από τα εκκρίματα των πασχόντων .
4. Το ΤΑΛΑΙΠΩΡΗΜΕΝΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ σύστημα του παιδιού :
Είτε από επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις που έχει υποστεί , είτε και λόγω συγκεκριμένης παθολογίας αυτού .
5. Η ΠΡΟΩΡΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ του στο σχολείο , κάτι που επιβαρύνει τόσο το ίδιο , όσο και τα υπόλοιπα παιδιά .
Τρόποι πρόληψης των συχνών λοιμώξεων των παιδιών
Σωστές συνθήκες ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ :
- ΤΑΚΤΙΚΟ ΠΛΥΣΙΜΟ χεριών , ( παιδιών και σχολικού προσωπικού ) , με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα .
- Καθημερινό ΜΠΑΝΙΟ και ΑΛΛΑΓΗ σχολικής ενδυμασίας , όπως και εσωρούχων .
- Σχολαστική ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ κοινόχρηστων χώρων ( σχολείου και σπιτιού ) .
- Χρήση ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΣΚΕΥΩΝ εστίασης ( ποτήρια , πιρούνια , κουτάλια ) .
- ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ των παιδιών στο να βήχουν / φτερνίζονται ( στον αγκώνα τους ) , καλύπτοντας κάθε φορά το στόμα τους .
- Σωστή ΔΙΑΙΤΑ ( και πάντα ελαφρά κατά την νόσηση των παιδιών ) με άφθονα φρούτα , χυμούς , λαχανικά ( κυρίως πλούσια σε βιταμίνη C ) .
- Επαρκής και καθημερινός ΑΕΡΙΣΜΟΣ των χώρων σας . Προσπαθείστε επίσης να τους διατηρείτε σε θερμοκρασίες μέχρι 19–20o C , καθότι η ζέστη κι η ξηρή ατμόσφαιρα ευνοούν τις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού .
- ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΕ τα παιδιά σας , χωρίς φόβο ,
ειδικά τα μικρά ( ηλικίας 6 μηνών εως 5 ετών ) με το αντιγριππικό εμβόλιο , το οποίο ήδη από πέρυσι για τις συγκεκριμένες ηλικίες είναι υποχεωτικό ! Ο λόγος : οι σοβαρές επιπλοκές του ιού της γρίπης , που πολύ συχνά απαιτούν την ΝΟΣΗΛΕΙΑ τους , είτε ακόμη και την χρήση ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ . Tα παιδιά επίσης , είναι φορείς του ιού για πολύ μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα απ’ ότι οι ενήλικες , ΜΟΛΥΝΟΝΤΑΣ κατ΄ επέκταση μεγάλο μέρος του γύρω πληθυσμού , άρα KAI τις ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ !!
Τρόποι αντιμετώπισης των συχνών παιδικών λοιμώξεων :
Κατεξοχήν ΑΠΛΑ πράγματα που μπορεί ο κάθε γονιός να κάνει :
- Χορήγηση ΑΝΤΙΠΥΡΕΤΙΚΩΝ / ΠΑΥΣΙΠΟΝΩΝ φαρμάκων , σε πυρετούς άνω των 38ο C .
- ΡΙΝΙΚΕΣ ΠΛΥΣΕΙΣ τακτικά με ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΟΡΟ , κυρίως στις μικρότερες ηλικίες , με παράλληλη χρήση ΥΔΡΑΤΜΩΝ .
Στα μεγαλύτερα παιδιά ΜΑΘΕΤΕ :
Να ΚΑΘΑΡΙΖΟΥΝ καλά την μύτη τους , φυσώντας την προς τα έξω κι όχι ρουφώντας την .
Να χρησιμοποιούν πάντα το χαρμάντηλο για τον καθαρισμό της ( κι όχι το μανίκι ) , ενώ στη συνέχεια να το πετούν στον ειδικό κάδο απορριμάτων .
- Φροντίστε για την ΞΕΚΟΥΡΑΣΗ και τον σωστό ΥΠΝΟ του παιδιού σας .
όπως επίσης για την ΠΑΡΑΜΟΝΗ του στο σπίτι , μέχρι να αναρρώσει πλήρως .
ΕΠΙΣΗΣ :
- Ενδιαφερθείτε για την επαρκή ΕΝΥΔΑΤΩΣΗ του μικρού ασθενή ( είναι το καλύτερο αντιβηχικό ) , καθώς ρευστοποιεί κι απομακρύνει βλέννες κι εκκρίματα ( το συνηθέστερο αίτιο του βήχα ) .
- ΜΗΝ χορηγείτε στα παιδιά σας ΑΝΤΙΒΗΧΙΚΑ σιρόπια , καθώς με την διακοπή του βήχα που εσείς επιθυμείτε , ΑΝΑΣΤΕΛΛΕΤΕ έναν σημαντικό μηχανισμό άμυνας του οργανισμού , στην προσπάθειά του να ΔΙΩΞΕΙ και να ΑΠΑΛΛΑΓΕΙ από κάτι που τον ενοχλεί ! ΑΝΑΖΗΤΕΙΣΤΕ αντιθέτως την ΑΙΤΙΑ του βήχα και ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕ ΤΟΝ με τον σωστό τρόπο !!
ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ωστόσο :
Υψηλού / τακτικού πυρετού του παιδιού σας , διαρκώς επιδεινούμενης κλινικής του εικόνας , αλλά και ύπαρξης συμπτωμάτων που προβληματίζουν , ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΟΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟ ΣΑΣ για περαιτέρω οδηγίες και παρακολούθηση του μικρού ασθενή ….
Καλό υπόλοιπο φθινοπώρου και καλό χειμώνα σε όλα τα παιδάκια και τους γονείς τους , με …. όσο δυνατόν λιγότερα φάρμακα !!!
